ความหมายของผู้นำ (Leader)
ผู้นำ (Leader) คือบุคคลที่ได้รับการแต่งตั้งหรือการเลือกตั้งหรือการยกย่องจากกลุ่มให้ทำหน้าที่ของตำแหน่งผู้นำ เช่น การชี้แนะ สั่งการ และช่วยเหลือให้กลุ่มสามารถปฏิบัติงานได้สำเร็จตามจุดประสงค์ที่ตั้งไว้ได้มีการเขียนชื่อผู้นำแตกต่างกันออกไปตามลักษณะงานและองค์การที่อยู่ เช่น ผู้บริหาร ผู้จัดการ ประธานกรรมการ ผู้อำนวยการ อธิการบดี ผู้บัญชาการเหล่าทัพ ผู้ว่าราชการ นายอำเภอ กำนัน เจ้าคณะจังหวัด เจ้าอาวาส ปลัดกระทรวง คณบดี
ภาวะผู้นำ (Leadership)
หรือความเป็นผู้นำ ซึ่งหมายถึง ความสามารถในการนำ (The American Heritage Dictionary, 1985: 719) เป็นความสามารถที่มีอิทธิพลเหนือผู้อื่นและจูงใจให้ผู้อื่นปฏิบัติตาม-ทำงานให้บรรลุเปาหมาย ภาวะผู้นำจึงเป็นเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการใช้อำนาจหน้าที่ หรือบารมีในการกำหนดหรือชักจูงให้กลุ่มสมาชิกทำงานตามเป้าหมายที่กำหนดไว้ และการมีอิทธิพลต่อกลุ่มต่าง ๆ
ภาวะผู้นำ (Leadership) คือกระบวนการที่บุคคลใดบุคคลหนึ่ง หรือมากกว่า พยายามใช้อิทธิพลของตนหรือกลุ่มตน กระตุ้น ชี้นำ ผลักดัน ให้บุคคลอื่น หรือกลุ่ม บุคคลอื่น มีความเต็มใจ และกระตือรือร้นในการทำสิ่งต่าง ๆ ตามต้องการ โดยมีความสำเร็จของกลุ่ม หรือองค์การเป็นเป้าหมาย
ลักษณะของผู้นำ
องค์ประกอบของผู้นำ (Michel and Larson, J., 1987)
1. ผู้นำเป็นกระบวนการ : กระบวนการของการก้าวเข้าสู่ความเป็นผู้นำ
2. มีระดับความถูกต้องของการใช้อิทธิพล-อำนาจ : มีผู้ยอมรับในอำนาจ
3. มีความสำเร็จของจุดมุ่งหมายที่ตั้งไว้
แบบของผู้นำตามแนวคิดของลิฟพิตต์ และไวท์ (Lewin,Lippit และ White,1939) มี 3 แบบ คือ
1. ผู้นำแบบอัตตาธิปไตย (autocratic leader)
- ยึดตนเองเป็นหลัก
- เน้นการบังคับบัญชาและสั่งการ
- ไม่กระจายอำนาจแก่สมาชิก
2. ผู้นำแบบประชาธิปไตย (democratic leader)
- ยึดหมู่คณะเป็นหลัก
- เปิดโอกาสให้สมาชิกมีส่วนร่วมตั้งแต่การวางแผน การปฏิบัติงาน และการประเมินผล
- ตัดสินใจโดยกลุ่ม
- ให้เกียรติ ให้การยอมรับแก่สมาชิก
3. ผู้นำแบบตามสบาย (laissez-faire leader)
- ให้อิสระแก่สมาชิกอย่างเต็มที่
- การนำแล้วแต่สมาชิกว่าจะเอาอย่างไร
- ผู้นำเป็นแค่ผู้ผ่านเรื่อง และแสดงบทบาทน้อยมาก
แบบของผู้นำตามแนวคิดของเรดดิน (Reddin 1969) มี 2 แบบ คือ
1. ผู้นำ แบบมีประสิทธิภาพมาก มี 4 แบบ คือ
1.1 แบบนักบริหาร (executive)
- ยึดความสำเร็จทั้งเรื่องงาน และผู้ร่วมงาน
- มีศิลปะในการจูงใจคน
- เน้นการทำงานเป็นทีม
- กำหนดเป้าหมายความสำเร็จของงานสูง
1.2 แบบนักพัฒนา (developer)
- เน้นความสามารถและคุณค่าของผู้ร่วมงาน
- เป็นนักพัฒนาความสามารถของผู้ร่วมงาน
1.3 แบบเผด็จการอย่างมีศิลป์
- เชื่อมั่นในความคิดและวิธีการทำงานของตนเองสูง
- มีศิลปะในการสั่งการ
- เป็นคนเก่ง
- ผู้ร่วมงานให้ความร่วมมือดี
1.4 แบบข้าราชการ
- ยึดกฎหมาย ระเบียบ ข้อบังคับ อย่างเคร่งครัด
- ไม่เน้นความสัมพันธ์ระหว่างผู้บริหารกับผู้ร่วมงาน
2. ผู้นำแบบมีประสิทธิภาพน้อย มี 4 แบบ คือ
2.1 แบบประนีประนอม (compromiser)
- ตัดสินใจโดยคำนึงถึงจิตใจของสมาชิกทุกคน
- ขาดความเด็ดขาดในการตัดสินใจ
2.2 แบบนักบุญ (missionary)
- มีจิตใจเมตตากรุณาต่อสมาชิก
- ไม่กล้าตัดสินใจปล่อยตามบุญตามกรรม
- รักษาความเป็นมิตรมากกว่างาน
2.3 แบบเผด็จการ (autocrat)
- ไม่ฟังความคิดเห็นของใคร
- ใช้อำนาจบงการ/สั่งการ
2.4 แบบหนีงาน
- หลีกเลี่ยงความรับผิดชอบ
- ขาดความตั้งใจจริงต่อการทำงาน
- ผลงานก็ต่ำ ความสัมพันธ์ก็ต่ำ
คุณากร ดำนิล DBA 04
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น